تحلیل زمانی و مکانی خشکسالی با استفاده از شاخص SPI در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقلیم شناسی دانشگاه تربیت مدرس

2 کارشناس ارشد اقلیم شناسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در این پژوهش با استفاده از داده های روزانه بارش سی ایستگاه سینوپتیک با طول دوره­ی آماری مشترک چهل سال، شاخص SPI، به تفکیک 5 سری زمانی 3, 6, 12, 24 و 48 ماه به بررسی الگوی زمانی و مکانی خشکسالی با سه مشخصه­ی شدت، فراوانی و مدت در مقیاس ملی پرداخته شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که حداکثر فراوانی وقوع خشکسالی در مقیاس سه و شش ماه در رده­ی فراخشک، ایستگاه سنندج و در مقیاس شش ماه در رده­ی نسبتاً خشک، ایستگاه اهواز، رده­ی خشک شدید، ایستگاه نوشهر و رده­ی فراخشک ایستگاه سنندج، در مقیاس دوازده ماه، رده­ی نسبتاً خشک، ایستگاه ارومیه، رده­ی خشک شدید، ایستگاه نوشهر و رده­ی فراخشک ایستگاه بابلسر، مقیاس 24ماه در رده­ی نسبتاً خشک در ایستگاه بندرعباس در رده­ی خشک شدید ایستگاه نوشهر و در رده­ی فراخشک ایستگاه رامسر، در مقیاس 48 ماه در رده­ی نسبتاً خشک ایستگاه بندرعباس و دو رده­ی بعدی ایستگاه نوشهر بیشترین فراوانی وقوع خشکسالی را دارا بوده­اند. همچنین شدیدترین خشکسالی در ایستگاه سمنان در مقیاس زمانی سه ماه با مقدار 89/3- رخ داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Temporal and Spatial Analysis of Drought with use of SPI Index in Iran

نویسندگان [English]

  • Manouchehr Farajzadeh 1
  • Kolsoom Ahmadian 2
چکیده [English]

In this study the temporal and spatial patterns of drought with the use of daily precipitation data of 30 synoptic weather stations for common period of forty years, and for five temporal series (3-, 6-, 12-, 24- and 48-month) by using SPI index, with three characteristics of intensity, frequency and duration on a national scale were investigated. The results show drought's maximum frequency in the 3- and 6-month scale in the extremely dry category is Sanandaj Station. In the 6-month scale in the moderately dry category is Ahvaz Station, in the severely dry category is Noshahr Station, and in the extremely dry category is Sanandaj Station. In the 12-month scale in the moderately dry category is Orumieh Station, in the severely dry category is NoshahrStaion, and in the extremely dry category is BabolsarStaion. In the 24-month scale in the moderately dry category is Bandar Abbas staion, in the severely dry category is Noshahr Station, and in the extremely dry category is Ramsar Station. In the 48-month scale in the moderately dry category is Bandar Abbas station and among of two other stations, Noshahr Station has the droughts' maximum frequency. Moreover, the highest intensity is occurred in Semnan Station in the 3-monthscale with amount of -3.89.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • drought
  • Durability of drought
  • Intensity of drought
  • Iran
  • Standard Precipitation Index (SPI)
  1. رضائی­پژند حجت، مهدی­پور میترا، (1379)، تحلیل خشکسالی و پیش­بینی بارندگی چهار سال آینده شهر زابل، مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی بررسی راهکارهای مقابله با بحران آب زابل، جلد سوم، 395- 383.
  2. زارع ابیانه حمید، محبوبی علی اصغر، نیشابوری، محمد ­رضا، (1383)، بررسی وضعیت خشکسالی و روند آن در منطقه همدان براساس شاخص­های آماری خشکسالی، مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 64،3-7.
  3. علیجانی بهلول، کاویانی محمدرضا، (1380). مبانی آب و هواشناسی، تهران انتشارات گیتاشناسی.
  4. لشنی زند، محمد، (1383)، بررسی تداوم- شدت- فراوانی خشکسالی­های اقلیمی در شش حوضه واقع در غرب و شمال­غرب کشور، سومین کنفرانس منطقه­ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم، اصفهان.
  5. مقدسی، مرید، قائمی، سامانی.،  (1383)، پایش روزانه خشکسالی در استان تهران، مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 36، شماره 1، 97.
  6. فرج زاده منوچهر، (1386)، خشکسالی (از مفهوم تا راهکار)، انتشارات سازمان جغرافیایی کشور.

 

  1. Bordi Isabella, Sutera Alfonso, 2004, Drought variability and its climatic implications, Global and Planetary Change, 40, 115-127.
  2. Hayes, M.J., 2000. Drought Indices, National Drought Mitigat\ion Center, www.Drought.unl.edu
  3. Kangas Ryan S., Brown Timothy J., 2007, Characteristics of US drought and pluials from a high-resolution spatial dataset, International Journal of climatology, 27, 1303-1325.
  4. Labedzki Leszek, Bak Bogdan, 2005, Drought mapping in Poland using SPI, proceeding of ICID 21st European Regional Conference.
  5. Mckee, T.B., Doesken, N.J. & Kleist. J., 1993, The Relationship of Drought frequency and Duration To Time Scale, 8Th Conference On Applied Climatologhy, Anaheim, CA, American Meteorological Society, 179-189.
  6. Mckee, T.B., N.J. Doesken, and J. Kleist, 1995. Drought monitoring with multiple time scales. Ninth Conference on Applied Climatology, American Meteorological Society, Jan 15- 20, Dallas TX, 233-236.
  7. Mckee, T.B., N.J. Doesken, and Kleist, 1993. The relationship of drought frequency and duration of time scales. Eighth Conference on Applied Climatology, American Meteorological Society, Jan 17-23, Anaheim CA, 179-186.
  8. Mpelasoka F., Hennessy K., Jones R., Bates B., 2008, Comparsion of suitable drought indices for climatic change impacts assessment over Austeralia towards resource management, International Journal of climatology, 28, 1283-1292.
  9. Morid Saeid, Smakhtin Vladimir, Moghaddasi Mahnosh, 2006, Comparison of sevsen meterologial indices for drought monitoring in Iran, International Journal of climatology, 26, 971-985.
  10. Mpreira Elsa E., Paulo Ana A., Pereira Luis S., Mexia Joao T., 2006, Analysis of SPI drought class transition using loglinear models, Journal of hydrology, 331, 349-359.
  11. Paulo, A.A., Ferreira, E., Coelho, C.and Pereira, L.S. 2005. Drought class transition analysis through Markov and Loglinear models, an approach to early warning. Agriculture Water management, 77, 59-81.
  12. Tonkaz Tahsim, 2006, Spatio-Temporal assessment of historical drought using SPI with GIS in GAP region, Turkey, Journal of Applied Sciences, 6(12), 2565-2571.
  13. Vicente-Serrano, S.M., Carlos Gonzales-Hidalgo, J., de Luis, M. and Reventos, J. 2004. Drought patterns in the Miditerranean area, the Valencia region (eastern Spain). Climate research, 26: 5-15.
  14. Wu Hong, Hayes Michael J., Wilhite Donald A., Svoboda Mark D., 2005, The effect of the length of record on the standardizes precipitation index calculation, International Journal of climatology, 25, 505-520.

 

 

دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 4
بدلیل بررسی مجله در کمیسیون نشریات با فاصله در بهار 1393 به چاپ رسید
فروردین 1393
صفحه 1-16
  • تاریخ دریافت: 18 خرداد 1392
  • تاریخ بازنگری: 05 دی 1392
  • تاریخ پذیرش: 29 اردیبهشت 1393